Fotograferen met je smartphone
Tips en tricks
In 2018 gebruikte 87% van de Nederlandse bevolking een smartphone (bron: CBS). Smartphones zijn uitgerust met één of meerdere camera’s waarvan de specificaties tegenwoordig echt meer dan prima zijn. Dat maakt dat iedereen de middelen heeft om te fotograferen en je echt niet per definitie een (dure) camera met bijbehorende accessoires hoeft aan te schaffen om toch mooie foto’s te maken.
In de praktijk blijkt dat mensen daar nogal eens anders over denken. Daarom in deze blog tips en tricks om het maximale te halen uit de camera-functie van je smartphone.
De basis van fotografie
Om te beginnen is het handig om kort in te gaan op wat basisprincipes van fotografie. Een camera bevat een lens met een sluiter die opent om licht door te laten op de sensor, zodat een foto gemaakt kan worden. De lensopening wordt diafragma genoemd. Naast compositie, waar ik later nog op in ga, is belichting een belangrijk onderdeel van fotografie.
Belichting bevat drie aspecten:
- Sluitertijd
- Diafragma
- ISO
Tezamen wordt dit de belichtingsdriehoek genoemd. Ik ga kort in op de drie aspecten.
Sluitertijd
De sluitertijd is de tijd die de sluiter open is, oftewel hoe lang er licht op de sensor valt. Hoe korter de sluitertijd, hoe donkerder je foto, hoe langer de sluitertijd, hoe lichter je foto. En, hoe langer de sluitertijd, hoe meer beweging er in je foto kan optreden.
Diafragma
Het diafragma-getal zegt iets over de grootte van de opening waardoor het licht op de sensor valt. Hoe groter het diafragma, hoe meer licht er binnenkomt en hoe kleiner de scherptediepte is. Hoe kleiner het diafragma, hoe minder licht er binnenkomt en hoe groter de scherptediepte is. Bij macrofoto’s zul je dus een groter diafragma gebruiken dan bij een landschapsfoto. Hierbij is het belangrijk op te merken dat smartphones een vast diafragma hebben, meestal rond de f/2.8 om ook onder donkere omstandigheden nog een goede belichting te kunnen creëeren.
ISO-waarde
De ISO-waarde zegt iets over de lichtgevoeligheid van de sensor. Hoe hoger de ISO-waarde, hoe lichtgevoeliger de sensor is. Maar, ook hoe meer ruis er op de sensor komt, te zien aan korreligheid van de foto. Bij foto’s buiten gebruik je over het algemeen een lagere ISO-waarde dan bij foto’s binnen of bij weinig licht.
Het IJsselmeer op een prachtige zonnige dag in mei. Er is veel licht.
Diafragma: f/2, sluitertijd: 1/2519 sec, ISO: 20
iPhone 11 Pro Max
De SS Rotterdam op een donkere avond in september.
Diafragma: f1.8, sluitertijd: 1/4 sec., ISO: 200
iPhone 8 Plus
Compositie
Over het onderwerp compositie kan ik beter een aparte blog schrijven. Maar toch wil ik hier een aantal basisdingen bespreken. Ik zie vaak foto’s van prachtige luchten voorbij komen, waarbij het landschap ontbreekt. Een goede compositie onderscheidt jouw foto van de rest.
De belangrijkste regel bij fotografie is de regel van derden. Kortgezegd houdt dat in dat je onderwerp zich altijd op een van de lijnen, en het liefst op het snijpunt daarvan, moet bevinden. De meeste smartphones hebben daarvoor een handig trucje in de vorm van een grid op je scherm.
De lijn tussen dijk en lucht ligt precies in het midden. Zowel de lucht als de trap zijn opvallend, het is lastig de aandacht te vestigen op het bedoelde onderwerp.
Nu ligt de lijn op 1/3 van de foto. De aandacht gaat uit naar de lucht en de dijk met de trap dienen ter ondersteuning. Door de trap wel in het midden te plaatsen creëer je dan weer wat symmetrie in de foto.
De regel van derde is een mooi uitgangspunt. Toch kan het soms wenselijk zijn om een onderwerp wel in het midden te plaatsen. Die keuze wordt vaak gemaakt als je symmetrie in de foto wil.
De lijn op 2/3 en de trap rechts in beeld. De eerste keuze maakt dat de aandacht naar de voorgrond uitgaat, vooral naar de trap. Maar door de trap rechts te plaatsen, is onduidelijk of dat het hoofdonderwerp is of niet.
Nu staat de trap in het midden. De symmetrie vestigt de aandacht meteen op de trap, die overduidelijk het hoofdonderwerp is. Het maakt de foto rustiger.
Zorg er daarnaast altijd voor dat je onderwerp scherp is. Je smartphone laat op het scherm een focuspunt zien waarmee je scherp stelt, dit kun je verplaatsen en dus op je onderwerp zetten.
Er is niet echt een goed of fout als het gaat om compositie, maar een belangrijke stelregel, naast de regel van de derde, is dat je foto een duidelijk verhaal moet vertellen en het voor de kijker meteen duidelijk moet zijn wat het onderwerp is en wat je met je foto wil vertellen.
De mogelijkheden en onmogelijkheden van je smartphonecamera
De lens
Smartphones zijn standaard uitgerust met een groothoeklens. Uitermate geschikt voor het fotograferen van landschappen en ruimtes binnen. Een aantal types zijn daarnaast ook nog uitgerust met een zogenaamde telelens en/of een ultragroothoeklens. Een telelens heeft vaak twee keer zoveel millimeters, een ultragroothoek juist minder.
Met smartphones kun je niet inzoomen, zoals je met een gewone camera wel kan. Het enige wat je doet als je de foto op je scherm probeert ‘in te zoomen’, is het uitsnijden van de foto waardoor je resolutie en kwaliteit gaat verliezen en dat is zonde. Achteraf uitsnijden kan altijd nog, maar zorg ervoor dat je altijd foto’s van een zo hoog mogelijke kwaliteit maakt en opslaat.
Het voordeel van een smartphone met meerdere lenzen is dat het je mogelijkheden uitbreidt.
De dijk langs het IJsselmeer.
Diafragma: f 1.8, sluitertijd: 1/6757 sec., ISO: 32, Brandpuntafstand: 4,25mm
iPhone 11 Pro Max, standaard lens
Dezelfde foto, maar nu met de ultragroothoeklens. Deze geeft vanwege de groothoek wat meer vervorming aan de bovenkant en onderkant.
Diafragma: f 2.4, sluitertijd: 1/2817 sec., ISO: 20, Brandpuntafstand: 1,54mm
iPhone 11 Pro Max, ultragroothoeklens
De camera-app
Heb je de camera-app die standaard op je telefoon zit weleens helemaal bekeken? Die bevat veel mogelijkheden om je smartphonecamera zo optimaal mogelijk te benutten. Ik sla in deze blog de videofuncties even over omdat we ons concentreren op fotograferen.
Per besturingssysteem en merk telefoon kunnen de functies in de camera-app verschillen. Het kan dus zijn dat jouw app niet alle hier beschreven functies bevat, of er juist meer heeft. Ik neem er een aantal door.
De gewone foto functie: Hiermee maak je je standaardfoto. Ideaal voor buiten, maar kan ook prima voor binnen gebruikt worden. De flitser kun je aan, uit of op automatisch zetten. In de meeste gevallen is flitsen niet wenselijk, mijn advies is dus om je flitser standaard uit te zetten. Let erop dat bij landschapsfoto’s je je telefoon horizontaal houdt zodat je een liggende foto maakt oftewel de landschapsstand.
De portretfunctie: Met de portretfunctie maakt je telefoon softwarematig de achtergrond extra wazig. Focus altijd op de ogen van de persoon die je fotografeert, zodat deze scherp zijn. Hoe verder je onderwerp van de achtergrond af staat, hoe waziger de achtergrond wordt. Bevat je smartphone een telelens, dan zal je telefoon deze lens gebruiken. Portretfoto’s kun je staand maken, dus met je telefoon verticaal of rechtop, de zogenoemde portretstand. Maar ook in landschapsstand kun je prachtige portretten maken.
Panorama: De panoramafunctie is fantastisch voor mooie landschappen. Houd je telefoon rechtop (dus in portretstand) en volg de aanwijzingen op je telefoon. Zorg er altijd voor dat je horizon recht is.
De portretmodus. De achtergrond is mooi wazig waardoor het onderwerp meteen alle aandacht naar zich toetrekt.
iPhone 11 Pro Max
De panoramamodus. Ideaal voor weidse landschappen.
iPhone 8 Plus
Wil je nog meer uit je smartphonecamera halen? Dan zijn er diverse apps te downloaden, waarmee je o.a. in RAW kan fotograferen, de sluitertijd en ISO handmatig in kan stellen en die meer modi bevatten, zoals bijvoorbeeld de macro-modus. Een aantal suggesties:
- Camera+ voor iOS
- Camera FV-5 voor Android
- Manual Camera voor Android
- ProCam 7 voor iOS
De nabewerking
Digitale foto’s moeten eigenlijk altijd nabewerkt worden om het resultaat zo optimaal mogelijk te maken. Hiervoor biedt de standaard foto-app de basismogelijkheden, maar speciale bewerkings-apps bieden je veel meer mogelijkheden.
Bij nabewerken moet je denken aan het uitsnijden om je compositie beter te maken, de belichting, witbalans, helderheid, hooglichten etc. aanpassen, reduceren van ruis etc.
Pas op dat je niet teveel gaat bewerken, uiteindelijk wil je in beginsel dat de foto weergeeft wat je met het blote oog ook zag, maar dan net een tikje mooier.
Een aantal apps voor fotobewerking:
Voor:
Je ziet dat het hoofd bedekt is door schaduw en de belichting ietwat aan de donkere kant is.
Na:
Bewerking met Adobe Photoshop Express. De schaduwen lichter gemaakt, contrast toegevoegd en de helderheid en levendigheid aangepast. Niet veel bewerkt dus, maar toch een mooier resultaat.
Tips en tricks
- Inzoomen gaat niet met een smartphone, maak je foto dus altijd in origineel formaat. Achteraf kun je de foto nog uitsnijden indien gewenst.
- Maak gebruik van de functie om een grid over je scherm te leggen om je te helpen de compositie te bepalen.
- Omdat de lens van je camera geen zoomlens is, zul je zelf moeten bewegen om dichterbij je onderwerp te komen of er juist verder vanaf te staan. Maar zak ook eens door je knieën of houd je telefoon wat hoger. Kortom, beweeg zelf.
- Houd je telefoon horizontaal (landschapsmodus) tenzij het onderwerp een verticale stand (portretmodus) vereist. Maar wees ook creatief, de portretmodus benadrukt de hoogte van je onderwerp, zoals een boom.
- Pas zoveel mogelijk de regel van derden toe.
- Zet de flitser uit, tenzij flitsen noodzakelijk is.
- Houd de horizon altijd recht.
- Zet je focuspunt op het onderwerp zodat deze scherp is.
- Bedenk wat je wil overbrengen met je foto, geef je foto een verhaal mee.
- Het voordeel van digitale foto’s is dat je gerust meerdere foto’s kunt maken. Probeer dus ook verschillende composities uit.
- Bewerk je foto’s na voor een optimaal resultaat.
- Oefening baart kunst!
Tot slot
Oefening baart kunst. Door veel te oefenen raak je vanzelf vertrouwder met de mogelijkheden van je smartphone en leer je vanzelf anders kijken naar je omgeving.
Heb je nog vragen of opmerkingen? Laat het me weten!