Bij macrofotografie werk je altijd op hele kleine afstand van je onderwerp. Daarom gebruik je bij macrofotografie een objectief waarbij de minimale scherpstelafstand heel klein is. De minimale scherpstelafstand is de minimale afstand tussen onderwerp en objectief, waarbij je nog kunt scherpstellen. Dergelijke objectieven worden, hoe logisch ook, macro-objectieven genoemd.
In deze alinea bespreken we de specifieke benodigdheden. Het mag vanzelf spreken dat, in geval van een camera met verwisselbare objectieven een body noodzakelijk is. Verder natuurlijk voldoende accu’s en geheugenkaartjes.

Objectieven

Een macro-objectief is dus een objectief met een kleine minimale scherpstelafstand. Vaak is dat enkele centimeters.
Macro-objectieven heb je met verschillende brandpuntafstanden. Meestal heeft het objectief een vaste brandpuntafstand, dat wil zeggen dat je er niet mee kan in- of uitzoomen. Ik gebruik zelf een objectief met een brandpuntafstand van 100 mm.
Macro-objectieven zijn vaak lichtsterk, dat wil zeggen dat het diafragma heel open kan. Hiermee kun je dus ook een hele kleine scherptediepte creëren, waardoor je je onderwerp goed kunt isoleren van de omgeving.
Objectieven heb je vaak met en zonder beeldstabilisatie. Fotografeer je altijd vanaf statief, dan kun je prima zonder beeldstabilisatie. Objectieven zonder beeldstabilisatie zijn vaak goedkoper. Fotografeer je ook vanuit de losse hand, dan is beeldstabilisatie eigenlijk onmisbaar, zeker als het licht niet optimaal is, zoals bijvoorbeeld in het bos het geval kan zijn.
Meer over macro-objectieven kun je o.a. hier lezen.

Statieven

Een statief is erg makkelijk voor onderwerpen die niet bewegen, zoals bloemen of paddenstoelen. Hoewel de wind natuurlijk wel beweging kan geven, zullen ze niet zo snel uit zichzelf weglopen. In mijn ervaring staan paddenstoelen in het bos niet altijd op plekken waar veel licht is. Dan kun je of de ISO-waarde van je camera heel hoog zetten, maar dan loop je wel het risico op veel ruis in je foto. Een statief helpt je dan om acceptabelere belichtingsinstellingen te gebruiken.
Uiteraard kun je ook een statief gebruiken bij levende onderwerpen, zoals insecten, maar daarbij loop je wel het risico dat, eer dat jij je statief hebt opgesteld, je onderwerp besluit dat het bloemetje verderop ook erg lekker is. Het alternatief is natuurlijk dat je gaat wachten op een plekje tot je onderwerp komt aanvliegen.

Statieven heb je ruwweg in twee varianten: de tripod of driepoot, en de monopod of eenpoot. Een tripod geeft je de gelegenheid om een compleet stabiele opstelling te maken waarbij je camera dus helemaal niet kan bewegen. Een monopod geeft je extra steun bij het fotograferen, maar daarmee behoudt je wel de flexibiliteit om snel te bewegen en te reageren op je onderwerp.
Statieven heb je in verschillende groottes, materialen en andere specificaties. Het gaat te ver om daar nu verder op in te gaan. Meer over statieven kun je o.a. hier lezen.

Filters

Een filter wat nuttig kan zijn is een polarisatiefilter. Dit filter laat alleen gepolariseerd licht door, de kleurverzadiging van de foto wordt wat versterkt, het filter beïnvloedt de zichtbaarheid van spiegelingen en reflecties. Het nadeel van een polarisatiefilter is dat het één tot twee stops lichtverlies. Het versterken van de kleurverzadiging is een voordeel bij macrofotografie. Meer over polarisatiefilters lees je hier.

Flitsers

Ik schreef al eerder dat onderwerpen bij macrofotografie zich niet altijd bevinden in de beste lichtomstandigheden. Een flitser kan je hierbij helpen. Ideaal bij macrofotografie is een ringflitser. Een ringflitser plaats je, net als een filter, voor je objectief zodat je van dichtbij kunt flitsen. Je hebt ze uiteraard weer in diverse varianten en prijsklassen. Wat ik persoonlijk erg fijn vindt is als een ringflitser ook constant aan kan staan en ook in secties kan flitsen zodat ik ook een onderwerp van één kant kan belichten hiermee. Meer over ringflitsers kun je o.a. hier lezen.

Afstandsbediening

Als je veel laag bij de grond fotografeert vanaf statief, je belichtingsinstellingen zodanig zijn dat je elke beweging van de camera moet voorkomen of je het gewoon handig vindt, kan een afstandsbediening gemakkelijk zijn. Dat kan een afstandsbediening zijn die je aansluit op de camera, maar veel camera’s zijn tegenwoordig ook via een app op je smartphone te bedienen. Bekijk de handleiding van je camera voor de mogelijkheden.

Smartphones en camera’s met een vast objectief

In bovenstaande heb ik het alleen over camera’s met verwisselbare objectieven, systeemcamera’s en spiegelreflexcamera’s (DSLR). Er zijn echter ook genoeg mensen die graag een macrofoto willen maken met hun compact camera’s en smartphones.

Ga je een compact camera kopen en wil je daar ook macrofoto’s mee maken, let dan vooral op de minimale scherpstelafstand van objectief tot onderwerp. Is die 10 centimeter of minder, dan kom je al een heel eind. Dan telt ook nog het aantal millimeters mee, maar compact camera’s hebben over het algemeen een behoorlijk zoombereik, dus dat zou geen probleem moeten vormen. Een compact camera heeft doorgaans een diafragma wat vrij open kan.

Een smartphone heeft geen zoom, en zelfs de telelensjes komen zeker niet boven de 100 mm. Meer over fotograferen met je smartphone kun je in een eerdere blog lezen. Een kleine scherptediepte zoals bij macrofoto’s gewenst is, is met een smartphone dan ook niet te behalen. Hoewel veel camera-apps weliswaar een modus hebben voor macrofoto’s, is het resultaat meestal toch echt een close-up. Softwarematig kan wel een wazige(re) achtergrond gecreëerd worden, maar je zult zien dat dit toch anders is dan een technisch gecreëerde wazige achtergrond. Door het gebrek aan millimeters kun je doorgaans ook niet dicht genoeg bij je onderwerp komen voor een echte macrofoto.

Conclusie

We kunnen dus stellen dat een macro-objectief het belangrijkste is. Die heb je in veel prijsklassen en soorten, dus ook met een laag budget vind je wel een objectief waarmee je aan de slag kunt. En kijk ook eens naar de tweedehandsmarkt. Grote aanbieders zoals Kamera Express en CameraNU bieden occasions aan die nagekeken zijn op eventuele mankementen, maar ook op Marktplaats zijn voldoende betrouwbare aanbieders te vinden.